म. टा. प्रतिनिधी, पुणे
यंदाच्या मान्सूनवर एल निनोचे सावट असण्याबाबतच्या चर्चेच्या पार्श्वभूमीवर यंदा देशात दीर्घकालीन सरासरीच्या ९६ टक्के पाऊस होईल, असा अंदाज भारतीय हवामानशास्त्र विभागाने (आयएमडी) वर्तविला आहे. यात पाच टक्के कमी-अधिक होण्याची (एरर) शक्यता गृहीत धरण्यात आली आहे. त्याचवेळी यंदाचा मान्सून समाधानकारक असेल, मात्र, तशी शक्यता (प्रोबॅबिलिटी) फक्त ३८ टक्केच आहे, असेही आयएमडीने स्पष्ट केले आहे.
आयएमडीचे महासंचालक डॉ. के. जे. रमेश यांनी दिल्लीत पत्रकार परिषदेत यंदाच्या मान्सूनचा पहिला दीर्घकालीन अंदाज जाहीर केला. समुद्र आणि वातावरणाच्या सद्यस्थितीवर आधारीत मान्सून मिशनच्या डायनॅमिक मॉडेलनुसार हा अंदाज वर्तवण्यात आला आहे. धोरणकर्त्यांसह शेतकऱ्यांना यंदाचा मान्सून कसा राहील याचा साधारण अंदाज येण्यासाठी आयएमडीतर्फे एप्रिलमध्ये पावसाचा पहिला अंदाज देण्यात येतो. तर जूनमध्येे दुसरा अंदाज जाहीर केला जातो.
दोन वर्षांच्या दुष्काळी स्थितीनंतर राज्यात गेल्या वर्षी समाधानकारक पावसाने हजेरी लावली होती. मात्र, यंदा पुन्हा प्रशांत महासागरात एल निनो तयार होण्याची शक्यता वर्तवण्यात येत असल्यामुळे यंदाचा मान्सून कसा राहणार याची चिंता शेतकऱ्यांसह शासनालाही लागून राहिली आहे. आयएमडीच्या सांख्यिकी (स्टॅटॅस्टिकल) मॉडेलनुसारही देशात यंदाच्या मान्सून काळात दीर्घकालीन सरासरीच्या ९६ टक्के पावसाची शक्यता आहे. त्यासाठी हवामानाचे पाच घटक गृहीत धरण्यात आले आहेत. मान्सून मिशनअंतर्गत पुण्याच्या इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ ट्राॅपिकल मेट्रिओलॉजीने (आयआयटीएम) विकसित केलेल्या कपल्ड फोरकास्टींग सिस्टीम (सीएफएस) मॉडेलनुसार देशात यंदा सरासरीच्या ९६ टक्के पावसाचा अंदाज वर्तवण्यात आला आहे. या दोन्ही अंदाजांमध्ये पाच टक्के कमी- अधिक एरर गृहीत धरण्यात आला आहे.
मान्सून काळात एल निनो सक्रिय राहणार की नाही याबाबत कोणत्याही मॉडेलमधून ठोस अंदाज देण्यात आला नसल्यामुळे एप्रिलमधील अंदाजापेक्षा जूनमध्ये देण्यात येणारा सुधारीत अंदाज अधिक अचूक असेल असे आयएमडीने स्पष्ट केले आहे. मे महिन्यातील हवामानाच्या स्थितीवर आधारीत जूनमधील अंदाजापर्यंत एल निनोचे चित्र अधिक स्पष्ट झालेले असेल त्यामुळे देशभरातील पावसाच्या नेमक्या अंदाजासाठी मान्सूनच्या आगमनापर्यंत वाट पाहावी लागेल.
यंदाच्या मान्सूनवर एल निनोचे सावट असण्याबाबतच्या चर्चेच्या पार्श्वभूमीवर यंदा देशात दीर्घकालीन सरासरीच्या ९६ टक्के पाऊस होईल, असा अंदाज भारतीय हवामानशास्त्र विभागाने (आयएमडी) वर्तविला आहे. यात पाच टक्के कमी-अधिक होण्याची (एरर) शक्यता गृहीत धरण्यात आली आहे. त्याचवेळी यंदाचा मान्सून समाधानकारक असेल, मात्र, तशी शक्यता (प्रोबॅबिलिटी) फक्त ३८ टक्केच आहे, असेही आयएमडीने स्पष्ट केले आहे.
आयएमडीचे महासंचालक डॉ. के. जे. रमेश यांनी दिल्लीत पत्रकार परिषदेत यंदाच्या मान्सूनचा पहिला दीर्घकालीन अंदाज जाहीर केला. समुद्र आणि वातावरणाच्या सद्यस्थितीवर आधारीत मान्सून मिशनच्या डायनॅमिक मॉडेलनुसार हा अंदाज वर्तवण्यात आला आहे. धोरणकर्त्यांसह शेतकऱ्यांना यंदाचा मान्सून कसा राहील याचा साधारण अंदाज येण्यासाठी आयएमडीतर्फे एप्रिलमध्ये पावसाचा पहिला अंदाज देण्यात येतो. तर जूनमध्येे दुसरा अंदाज जाहीर केला जातो.
दोन वर्षांच्या दुष्काळी स्थितीनंतर राज्यात गेल्या वर्षी समाधानकारक पावसाने हजेरी लावली होती. मात्र, यंदा पुन्हा प्रशांत महासागरात एल निनो तयार होण्याची शक्यता वर्तवण्यात येत असल्यामुळे यंदाचा मान्सून कसा राहणार याची चिंता शेतकऱ्यांसह शासनालाही लागून राहिली आहे. आयएमडीच्या सांख्यिकी (स्टॅटॅस्टिकल) मॉडेलनुसारही देशात यंदाच्या मान्सून काळात दीर्घकालीन सरासरीच्या ९६ टक्के पावसाची शक्यता आहे. त्यासाठी हवामानाचे पाच घटक गृहीत धरण्यात आले आहेत. मान्सून मिशनअंतर्गत पुण्याच्या इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ ट्राॅपिकल मेट्रिओलॉजीने (आयआयटीएम) विकसित केलेल्या कपल्ड फोरकास्टींग सिस्टीम (सीएफएस) मॉडेलनुसार देशात यंदा सरासरीच्या ९६ टक्के पावसाचा अंदाज वर्तवण्यात आला आहे. या दोन्ही अंदाजांमध्ये पाच टक्के कमी- अधिक एरर गृहीत धरण्यात आला आहे.
मान्सून काळात एल निनो सक्रिय राहणार की नाही याबाबत कोणत्याही मॉडेलमधून ठोस अंदाज देण्यात आला नसल्यामुळे एप्रिलमधील अंदाजापेक्षा जूनमध्ये देण्यात येणारा सुधारीत अंदाज अधिक अचूक असेल असे आयएमडीने स्पष्ट केले आहे. मे महिन्यातील हवामानाच्या स्थितीवर आधारीत जूनमधील अंदाजापर्यंत एल निनोचे चित्र अधिक स्पष्ट झालेले असेल त्यामुळे देशभरातील पावसाच्या नेमक्या अंदाजासाठी मान्सूनच्या आगमनापर्यंत वाट पाहावी लागेल.