म. टा. प्रतिनिधी, पुणे
ज्येष्ठ साहित्यिक आणि संपादक प्रा. राम कोलारकर यांचे अल्पशा आजाराने शुक्रवारी निधन झाले. ते ८२ वर्षांचे होते. त्यांच्यामागे दोन मुलगे, मुलगी आणि नातवंडे असा परिवार आहे. प्राचार्या मुक्तजा मठकरी या त्यांच्या कन्या; तर भारतीय जनता पक्षाचे माजी शहराध्यक्ष प्रा. विकास मठकरी हे त्यांचे जावई होत.
'प्रा. राम कोलारकर हे लघुकथेचे कोलंबस आहेत', असे गौरवोद्गार साहित्यसम्राट आचार्य अत्रे यांनी काढले होते. 'सर्वोत्कृष्ट मराठी कथा' या प्रकल्पानंतर एक व्रतस्थ संपादक अशी त्यांची महाराष्ट्राला ओळख होती. हंस प्रकाशन आणि विश्वमोहिनी प्रकाशनचे ते मुख्य संपादक होते. त्यांच्या कारकिर्दीत अनेक साहित्यिकांना राज्य पुरस्कार मिळाले. कोलारकर यांना लघुकथेसाठी राज्य पुरस्कार मिळाला होता. साक्षेपी संपादक म्हणून त्यांच्याकडे पाहिले जाई. 'जागतिक लघुकथे'चे दोन खंड, विनोदी आणि ऐतिहासिक कथांचे ७० संग्रह अशी कोलारकर यांची ग्रंथसंपदा आहे. इंग्रजी आणि मराठी साहित्याचे गाढे अभ्यासक म्हणून प्रसिद्ध असलेले कोलारकर मराठी भाषेतील 'पॉकेट बुक्स'चे प्रणेते होते.
कोलारकर यांचा जन्म १५ जून १९३७ रोजी कोसरसार (ता. वरोरा, चंद्रपूर) येथे झाला. नागपूरच्या मॉरिस महाविद्यालयामधून इंटर आर्टसचे शिक्षण झाल्यानंतर त्यांनी पत्रकार म्हणून काम केले. 'समाचार भारती'च्या नागपूर शाखेच्या-मराठी विभागाचे ते मुख्य उपसंपादक होते. कोलारकरांनी कथा, कविता, 'पुन्हा आज रात्री' ही अनुवादित कादंबरी, समीक्षात्मक व वृत्तपत्रीय लेखन केले असले, तरी मराठी साहित्यविश्वातील सर्वोत्कृष्ट कथांचे, अनेक खंडांचे संपादक म्हणून ते परिचित आहेत. 'ऐतिहासिक','विनोदी', 'जागतिक' असे अनेक कथासंग्रह त्यांनी तयार केले. 'सर्वोत्कृष्ट मराठी ऐतिहासिक कथा' खंड १ ते १० व विनोदी खंड १ ते २०, प्रसिद्ध आहेत.
--------