आफ्रिका, ऑस्ट्रेलिया खंडातील भाषांचे होणार संशोधन

Chintamani.Patki@timesgroup.com
पुणे ः ज्येष्ठ भाषा संशोधक डॉ. गणेश देवी यांनी ‘पीपल्स लिंग्विस्टिक अँड कल्चर मॅप ऑफ अफ्रिकन’ या प्रकल्पांतर्गत ऑस्ट्रेलिया आणि आफ्रिका या खंडांतील बोलीभाषांच्या अभ्यासाचे काम त्यांनी सुरू केले आहे. या संदर्भातील संशोधन ते २०२५पर्यंत पूर्ण करणार आहेत.
‘आफ्रिका खंडात १४०० आणि ऑस्ट्रेलिया खंडात १६०० भाषा आहेत. दोन्ही खंडांतील भाषांचे सर्वेक्षण, संशोधन करण्याचा प्रकल्प आम्ही हाती घेतला आहे. २०२५ पर्यंत तो पूर्ण होईल,’ असे डॉ. देवी यांनी ‘मटा’ला सांगितले. ‘प्रकल्पाच्या माध्यमातून भाषांचे सर्वेक्षण होणार असून, त्यानंतर संवर्धनाच्या दृष्टीने काम करता येईल. येथील काही भाषांना लिपी नाही. मात्र, तरीही या भागात बोली भाषेतून शिक्षण देण्याचे काम अत्यंत निष्ठेने केले जाते,’ याकडे त्यांनी लक्ष वेधले. त्यांनी नुकतीच केनियाला भेट दिली आहे.
‘केनियात ४२ बोलीभाषा आहेत. तेथील नागरिकांचे मातृभाषा व इंग्रजी या दोहोंवर प्रभुत्व आहे. विक्रीसाठी शेतमाल आणला जातो, तेव्हा लोक इंग्रजीत संवाद साधतात. मातृभाषा व इंग्रजी यांचा अत्यंत परिणामकारक वापर येथील नागरिकांकडून केला जातो. ज्याचा आपल्याकडे अभाव जाणवतो,’ यावर डॉ. देवी यांनी बोट ठेवले.
आशिया, आफ्रिका आणि ऑस्ट्रेलिया या तीन खंडात मिळून जगातील ९० टक्के भाषा आहेत. आफ्रिका खंडात १४००, तर ऑस्ट्रेलिया खंडात १६०० भाषा आहेत. या सर्व भाषांच्या सर्वेक्षणाचे काम सुरू झाले आहे. आफ्रिका खंडातील भाषेचे काम केनियातील एजर्टन या विद्यापीठाबरोबर करण्यात येत आहे. हे विद्यापीठ पृथ्वीच्या मधोमध आहे. २०२५ पर्यंत हे काम पूर्ण होईल, असे डॉ. देवी यांनी सांगितले.