‘अंटार्क्टिका’साठी तिघांची निवड

म. टा. प्रतिनिधी, पुणे

हवामानातील बदल, अंटार्क्टिकावर होत असलेली हिमवादळे, सौर प्रारण अशा विविध समस्यांवर संशोधन करण्यासाठी पुणे हवामान विभागातील तीन सहायक वैज्ञानिकांची अंटार्क्टिका संशोधन मोहिमेसाठी निवड झाली आहे. मोहीम तेरा महिन्यांची असून रवींद्र मोरे, ज्योतिराम सपाटे आणि अनंत नेमाडे हे तिघे पुढील आठवड्यात मोहिमेसाठी रवाना होणार आहेत.

केंद्र सरकारच्या विज्ञान मंत्रालयातर्फे दर वर्षी अंटार्क्टिका वैज्ञानिक संशोधन मोहीम राबविण्यात येते. या मोहिमेसाठी भारतातील वेगवेगळ्या वैज्ञानिक संस्थांमधून शंभर संशोधकांची निवड केली जाते. या वर्षाची मोहीम ३८वी असून पुण्यातील हवामान विभागातील सहायक वैज्ञानिक मोरे आणि सपाटे यांची ‘भारती’ या संशोधन केंद्रासाठी, तर अनंत नेमाडे यांची ‘मैत्री’ या संशोधन केंद्रासाठी निवड झाली आहे. येत्या डिसेंबर २०१८ ते मार्च २०२० हा मोहिमेचा कालावधी आहे. सहभागी होणारे अभ्यासक पृथ्वीच्या वातावरणातील ओझोन थर, सौर प्रारण, वैश्विक तापमान, अंटार्क्टिकावर होणारी हिमवादळे, हवामान बदल या घटकांचा अभ्यास करणार आहे. या संदर्भात सपाटे म्हणाले, ‘अंटार्क्टिका मोहिमेतील संशोधनासाठी रडार आणि जीपीएस प्रणालीचा वापर केला जातो. मोरे या पूर्वी ३१व्या आणि ३४व्या मोहिमेमध्ये सहभागी झाले होते. नेमाडे हे ३४ आणि मी ३५व्या मोहिमेमध्ये सहभागी झालो होतो. आता पुन्हा आम्ही तिघे पुढील आठवड्यात संशोधनासाठी रवाना होणार आहेत. संपूर्ण बर्फाच्छादित असलेल्या अंटार्क्टिका खंडावर ५२ देशांची संशोधन केंद्रे कार्यरत आहेत. या खंडावर हिमवादळे, हिमनद्या असून वर्षभर अतिवेगाने वाहणारे वारे, हिवाळ्यात उणे ४० ते ५० अंश सेल्सिल्स तापमान असते. या प्रतिकूल वातावरणात राहून सर्व देशांचे संशोधक त्यांचे काम करतात, असे सपाटे यांनी सांगितले.