म. टा. प्रतिनिधी, पुणे
रोखीच्या व्यवहारांऐवजी डिजिटल पद्धतीने व्यवहार करण्याकडे भारतीयांचा कल वाढत असून, नेट बँकिंग, डिजिटल वॉलेट, डेबिट-क्रेडिट कार्डच्या तुलनेत 'युनिफाइड पेमेंट इंटरफेस'द्वारा (यूपीआय) पैसे ट्रान्सफर करण्यास सर्वाधिक प्राधान्य दिले जात आहे. 'यूपीआय'च्या माध्यमातून होणारे व्यवहार गेल्या दोन वर्षांत ६० पटीने वाढले असून, ऑगस्ट २०१६ ते ऑक्टोबर २०१९ या कालावधीत १.९१ लाख कोटी रुपये किमतीचे व्यवहार झाले आहेत.
नोटाबंदीच्या ऐतिहासिक निर्णयाला तीन वर्षे पूर्ण होत असतानाच 'नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया'च्या (एनपीसीआय) आकडेवारीतून रोकडविरहित व्यवहाराला चालना मिळत असल्याची माहिती पुढे आली आहे. या आकडेवारीचा हवाला देत गेल्या दोन वर्षांत 'यूपीआय'द्वारे होणारे व्यवहार ६० पटीने वाढल्याचे 'गुगल पेमेंट' आणि 'नेक्स बिलियन युजर इनिशिएटिव्ह'चे व्यवस्थापकीय संचालक व व्यवसाय प्रमुख सजिथ सिवनंदन यांनी मंगळवारी सांगितले. 'गुगल पे फॉर बिझनेस'तर्फे आयोजित पत्रकार परिषदेत ते बोलत होते.
देशात डिजिटल व्यवहारांना चालना मिळत असून, 'आरटीजीएस', 'ई-वॉलेट', 'कार्ड्स' आणि 'यूपीआय' माध्यमांचा वापर वाढला आहे. 'यूपीआय' आधारित 'गुगल पे'चा वापर वेगाने वाढत असून, सप्टेंबर अखेरपर्यंत ६.७ कोटी वापरकर्ते सक्रियपणे ही डिजिटल पेमेंट पद्धत वापरत आहेत. याशिवाय तीन हजाराहून अधिक ऑनलाइन व्यापारीही या पद्धतीचा अवलंब करत आहेत. आता 'गुगल'ने लघु व मध्यम स्वरूपाच्या व्यापाऱ्यांसाठी 'गुगल पे फॉर बिझनेस' योजना आणली आहे. त्यानुसार कोणतेही अतिरिक्त शुल्क न देता 'क्यूआर कोड' किंवा फोन क्रमांक वापरून व्यापाऱ्यांना ग्राहकांकडून 'डिजिटल पेमेंट' स्वीकारता येणार आहे. ग्राहकाकडून मिळणारी रक्कम 'गुगल पे फॉर बिझनेस'द्वारे थेट व्यापाऱ्यांच्या 'यूपीआय'शी जोडलेल्या बँक खात्यात जमा होणार आहे, असेही त्यांनी सांगितले.
'यूपीआय' सुरक्षितच
'यूपीआय पद्धतीचा वापर करून पैसे ट्रान्सफर करताना प्रत्येक वेळी पिन कोड विचारला जातो. याशिवाय 'स्पॅम मेसेज', अनोळखी व्यक्तींशी व्यवहार करण्यापूर्वी खबरदारीचे संदेशही पाठविले जातात. त्यामुळे वापरकर्त्यांनीही व्यवहाराची खातरजमा करूनच पिनकोड टाकला पाहिजे,' असेही सिवानंदन यांनी सांगितले.
...
डिजिटल पेमेंटला पसंती
- देशात डिजिटल व्यवहारांना चालना.
- 'आरटीजीएस', 'ई-वॉलेट', 'कार्ड्स', 'यूपीआय'चा वापर वाढला.
- डिजिटल पद्धतीने व्यवहार करण्याकडे भारतीयांचा कल.