हस्तकलेतून सक्षमीकरणाचे बंध!

सेवाभावी संस्थांच्या मदतीने मनोरुग्णालयाचे प्रयत्न

म. टा. वृत्तसेवा, ठाणे

केवळ सण म्हणून नवे तर सक्षमीकरणाचे एक माध्यम म्हणून शहरातील अनेक संस्थांमध्ये सामाजिक राखीचा बंध गुंफला जात आहे. प्रादेशिक मनोरुग्णालय तसेच जागृती पालक संस्था यांसारख्या अनेक ठिकाणी राख्या तयार करण्याचे काम सुरू असून शहरातील अनेक सेवाभावी संस्थांनीही त्यांना मदतीचा हात देऊ केला आहे.

अवघ्या काही दिवसांवर येऊन ठेपलेला रक्षाबंधनचा दिवस सर्वांसाठी पारंपरिक उत्सव असला तरी शहरातील अनेक संस्थांमध्ये मात्र त्याकडे सक्षमीकरणाचा मार्ग म्हणून पाहिले जाते. कल्पकतेच्या बळावर राख्या घडवणारे अनेक हात गेल्या महिन्यापासून त्यासाठी प्रयत्नशील आहेत. यामध्ये विशेष मुलांपासून मनोरुग्णांपर्यंत अनेकांचा सहभाग आहे. दरवर्षीप्रमाणे यंदाही विविध प्रकारच्या राख्या घडविण्यासाठी प्रादेशिक मनोरुग्णालयातील मनोरुग्ण सज्ज झाले आहेत. गेल्या दोन आठवड्यांपासून हे काम सुरू आहे. रुग्णालयातील तीसहून अधिक मनोरुग्णांनी या कामात सहभाग घेतला आहे. सध्या तीनशे राख्या तयार करण्याचा टप्पा पार करण्यात आला आहे.

मनोरुग्णालयात साजऱ्या होणाऱ्या रक्षाबंधनासाठी या राख्या तयार करण्यात येत असून महिला रुग्ण स्वतःच्या हाताने घडविलेल्या राख्या पुरुष रुग्णांना बांधणार आहेत. शहरातील एका सेवाभावी संस्थेकडून या कार्यक्रमाचे आयोजन केले जाणार असल्याने त्यासाठी महिला मनोरुग्ण उत्साहाने जय्यत तयारी करत आहेत. कल्पकता आणि कृतीशीलता वाढीस लागावी, यासाठी राखी तयार करण्याचे धडे शहरातील अनेक विशेष मुले गिरवित आहेत.

निर्मिती आणि विक्री

पेपर क्विलिंगसारख्या अभिनव प्रकारच्या राख्या जागृती संस्थेतील मुले साकारत आहेत. संस्थेच्या एका कार्यक्रमात अतुल वैद्य यांनी मुलांना पेपर क्विलिंगतर्फे मार्गदर्शन केले होते. त्याचवेळी या प्रकाराच्या राख्या तयार करण्याचा निश्चय विद्यार्थ्यांतर्फे करण्यात आला होता. या प्रकाराचे प्रशिक्षण घेत त्यांनी राख्या तयार करण्याचे शिवधनुष्य पेलले आहे. सध्या पाच हजार राख्या तयार झाल्या असून विविध ठिकाणी त्याची विक्री करण्याचा प्रयत्नही मार्गदर्शकांच्या मदतीने मुले करत असल्याचे संस्थेचे सदस्य प्रवीण देशपांडे यांनी सांगितले.

मनोरुग्णांनी घडविलेल्या राख्यांची विक्री अथवा त्यांचा सकारात्मक उपयोग व्हावा, यासाठी सामाजिक संस्थांचेही सहकार्य मिळत आहे. अशाच संस्थेच्या मदतीने मनोरुग्णालयात साजरा होणारा रक्षाबंधन सोहळा या सर्वांसाठीच आनंदाचा भाग असतो. यावेळी मनोरुग्णांच्या हातून साकारलेल्या राख्या बांधण्याचे त्यांना अधिक अप्रुप असते.

डॉ. उज्वला घुटे, मनोरुग्णालय