सदाबहार नजराणा

माधव जोशी, माहीम

परंपरावादी घराण्यात माझा जन्म झाला असल्याने माझ्या घरात कित्येक छान-छान जुन्या वस्तूंचा खजिना आहे. घरात आलेली कुठलीही वस्तू अगदी टाकाऊ झाल्याशिवाय घराबाहेर टाकायची नाही, अशीच शिकवण आणि संस्कार जन्मापासून माझ्या मनावर कोरले गेलेत. माझ्या वडिलांनी जमवलेल्या आणि त्यांना त्यांच्या वाडवडिलांकडून मिळालेल्या वस्तूंची खूप निगा राखत असत आणि अशा वस्तूवर त्यांचं जीवापाड प्रेम असायचे. मीसुद्धा त्यांच्या प्रमाणेच सर्व जुन्या वस्तूवर प्रेम करावं आणि त्यांची उत्तम देखभाल करावी ही त्यांची प्रामाणिक इच्छा होती. मी त्यांच्या इच्छेला त्यांच्या हयातीत मान तर दिलाच पण त्यांच्या नंतरसुद्धा अशा खजिन्याची देखभाल सुरु ठेवली आहे.
माझ्या खजिन्यातील एक अप्रतिम वस्तू म्हणजे जुना ग्रामोफोन. माझ्या वडिलांनी तो १९३० साली गिरगावातून विकत घेतला होता. त्याकाळी वडिलांचे वास्तव्य विलेपार्ले येथे आजच्या नेहरू रोडवर होतं. वडिलांना गाण्याची प्रचंड आवड होती, म्हणून त्यांनी असंख्य रेकॉर्डस् खरेदी केल्या होत्या. जवळपास शे-दीडशेच्या वर रेकॉर्ड्सचा खजिना आज घरात आहे. आज त्या रेकॉर्डस् नुसत्या बघितल्या तरी दुर्मिळ गाण्यांचा खजिना गवसल्याचा आनंद होतो. त्यात अनेक दिग्गजांच्या रेकॉर्डसचा समावेश आहे. माझे वडील सांगत की, त्या काळी पार्ल्यात खूप तुरळक वस्ती होती आणि वडिलांनी ग्रामोफोन लावला की, तो ऐकण्यासाठी बाहेर रस्त्यावर लोक उभे राहात.
पुढे नोकरी निमित्त वडील माहीमला राहायला आले. येथे आल्यावर त्यांनी दर रविवारी सकाळी दोन तास ग्रामोफोन लावायची परंपरा चालू ठेवली. वयोमानाप्रमाणे पुढे-पुढे वडिलांना ग्रामोफोन लावणं कठीण होऊ लागलंय आणि त्यांना त्यांच्या आवडीच्या रेकॉर्डस् लावून देण्याचं काम मी आनंदाने स्वीकारलं. त्या जुन्या काळातील सदाबहार गाणी ऐकणं हा छंद मलाही जडलाय. आज वडिलांना जाऊन १८ वर्षं झाली. पण मी अजूनही हा आमचा लाडका ग्रामोफोन अधूनमधून लावतो आणि जुन्या आठवणींना उजळा देतो. आजच्या सीडीच्या युगातही जुन्या पण उत्तम अवस्थेतील ग्रामोफोनवर गाणी ऐकणं ही एक दुर्मिळ पर्वणी आहे.