तिलोत्तमा लोखंडे, खारघर
एका गावात एक लबाड नागोबा राहायचा. शेतामध्ये फिरताना पक्ष्यांच्या अंड्यांवर नजर ठेवायचा. एके दिवशी त्याला कोंबडीच्या पिल्लांचा आवाज ऐकू आला. त्याला खूप आनंद झाला. त्याने लगेचच आवाजाच्या दिशेने आपला मोर्चा वळवला. बघतो तर काय, एक गलेलट्ठ कोंबडी आणि तिच्या मागे दहा बारा पिल्लं मजेत फिरताना त्याला दिसली. नागोबा खुशीत त्यांचा पाठलाग करू लागला. कसं कोण जाणे अचानक ती कोंबडी आणि तिची पिल्लं एका शेतातल्या खुराड्यात गायब झाली. नागोबा सुद्धा गोंडस पिल्लं आणि खुराड्यातील भरपूर अंडी खायला मिळणार या भ्रमात शेत घराच्या आवारात शिरणार इतक्यात एका दणगट बोक्याने त्याच्या समोर उडी मारली. क्षणभर नागोबाही गांगरला. आता त्याला कुठून पळू असं झालं होतं. एका बाजूला त्याला लठ्ठ कोंबडी, तिची छोटी पिल्लं आणि भरपूर अंडी दिसत होती तर एका बाजूला हा बोक्याच्या रुपातला राक्षस उभा होता, त्याची वाट अडवून.
त्या बोक्याला शेतघराच्या रक्षणासाठी मालकाने त्याला पाळलेलं होतं. चांगला धष्टपुष्ट बोका होता. मालकाने पाळलेल्या सर्वांच्या रक्षणाची जवाबदारी जणू त्याची होती. म्हणूनच तो टपकन नागोबाच्या पुढे येऊन उभा ठाकला. नागोबाला बघून त्याला जराही भीती वाटली नाही. उलट नागोबाच त्याला बघून बिथरला. आता या संकटावर मात करण्यासाठी काहीतरी शक्कल लढवायला पाहिजे, हे त्याच्या लक्षात आलं. तो लगेच बोक्याच्या गयावया करू लागला. तो म्हणाला, 'मित्रा बोकोबा, अरे असं काय करतोस? मला जाऊ दे. मी तुला बदल्यात एक भरपूर मासे असलेले तळ दाखवीन'. पण बोका काही तिथून हालला नाही. उलट आपले हिरवे-हिरवे डोळे बारीक करून रागानेच त्याचाकडे बघू लागला. आता काय करावं? असा विचार करता-करता नागोबाने आपला दुसरा गळ टाकला. नागोबा म्हणाला, 'ठीक आहे तुला मासे आवडत नाहीत तर राहू दे. पण मी कालच एक छान गोबऱ्या-गोबऱ्या गालाची मनी माऊ बघितली आहे. चल मी तुला तिच्याकडे घेऊन जातो', असं म्हणताच बोक्याने जोरात त्याची शेपटी फुलवली आणि नागोबाच्या समोर आपटली. नागोबा आणखीन घाबरला. पण तरीही शेवटचा प्रयत्न करून बघूया असा विचार करून तो म्हणाला,' हे बघ बोकोबा, जर तू मला कोंबडीच्या अंड्यांकडे जाऊ दिलस तर मी तुला गुप्त धन कुठे पुरलय ती जागा दाखवीन. मग तुझा मालक तुझ्यावर खूप खुश होईल'. अगोदरच खूप चिडलेल्या त्या बोक्याचा संयम आता संपला. त्याने नागोबाच्या डोक्यावर त्याच्या हातोड्यासारख्या पंज्याने जोरात मारलं. नागोबाच्या डोळ्यासमोर काजवे चमकले. तो घाबरून जे धूम पळाला ते थेट त्याच्या बिळात थरथर कापत बसला. अशा त्या इमानदार बोक्याने कोणत्याही अमिषाला बळी न पडता आपल्या शेतकरी कुटुंबाच, कोंबडीच आणि तिच्या पिल्लांच नागापासून रक्षण केलं.
एका गावात एक लबाड नागोबा राहायचा. शेतामध्ये फिरताना पक्ष्यांच्या अंड्यांवर नजर ठेवायचा. एके दिवशी त्याला कोंबडीच्या पिल्लांचा आवाज ऐकू आला. त्याला खूप आनंद झाला. त्याने लगेचच आवाजाच्या दिशेने आपला मोर्चा वळवला. बघतो तर काय, एक गलेलट्ठ कोंबडी आणि तिच्या मागे दहा बारा पिल्लं मजेत फिरताना त्याला दिसली. नागोबा खुशीत त्यांचा पाठलाग करू लागला. कसं कोण जाणे अचानक ती कोंबडी आणि तिची पिल्लं एका शेतातल्या खुराड्यात गायब झाली. नागोबा सुद्धा गोंडस पिल्लं आणि खुराड्यातील भरपूर अंडी खायला मिळणार या भ्रमात शेत घराच्या आवारात शिरणार इतक्यात एका दणगट बोक्याने त्याच्या समोर उडी मारली. क्षणभर नागोबाही गांगरला. आता त्याला कुठून पळू असं झालं होतं. एका बाजूला त्याला लठ्ठ कोंबडी, तिची छोटी पिल्लं आणि भरपूर अंडी दिसत होती तर एका बाजूला हा बोक्याच्या रुपातला राक्षस उभा होता, त्याची वाट अडवून.
त्या बोक्याला शेतघराच्या रक्षणासाठी मालकाने त्याला पाळलेलं होतं. चांगला धष्टपुष्ट बोका होता. मालकाने पाळलेल्या सर्वांच्या रक्षणाची जवाबदारी जणू त्याची होती. म्हणूनच तो टपकन नागोबाच्या पुढे येऊन उभा ठाकला. नागोबाला बघून त्याला जराही भीती वाटली नाही. उलट नागोबाच त्याला बघून बिथरला. आता या संकटावर मात करण्यासाठी काहीतरी शक्कल लढवायला पाहिजे, हे त्याच्या लक्षात आलं. तो लगेच बोक्याच्या गयावया करू लागला. तो म्हणाला, 'मित्रा बोकोबा, अरे असं काय करतोस? मला जाऊ दे. मी तुला बदल्यात एक भरपूर मासे असलेले तळ दाखवीन'. पण बोका काही तिथून हालला नाही. उलट आपले हिरवे-हिरवे डोळे बारीक करून रागानेच त्याचाकडे बघू लागला. आता काय करावं? असा विचार करता-करता नागोबाने आपला दुसरा गळ टाकला. नागोबा म्हणाला, 'ठीक आहे तुला मासे आवडत नाहीत तर राहू दे. पण मी कालच एक छान गोबऱ्या-गोबऱ्या गालाची मनी माऊ बघितली आहे. चल मी तुला तिच्याकडे घेऊन जातो', असं म्हणताच बोक्याने जोरात त्याची शेपटी फुलवली आणि नागोबाच्या समोर आपटली. नागोबा आणखीन घाबरला. पण तरीही शेवटचा प्रयत्न करून बघूया असा विचार करून तो म्हणाला,' हे बघ बोकोबा, जर तू मला कोंबडीच्या अंड्यांकडे जाऊ दिलस तर मी तुला गुप्त धन कुठे पुरलय ती जागा दाखवीन. मग तुझा मालक तुझ्यावर खूप खुश होईल'. अगोदरच खूप चिडलेल्या त्या बोक्याचा संयम आता संपला. त्याने नागोबाच्या डोक्यावर त्याच्या हातोड्यासारख्या पंज्याने जोरात मारलं. नागोबाच्या डोळ्यासमोर काजवे चमकले. तो घाबरून जे धूम पळाला ते थेट त्याच्या बिळात थरथर कापत बसला. अशा त्या इमानदार बोक्याने कोणत्याही अमिषाला बळी न पडता आपल्या शेतकरी कुटुंबाच, कोंबडीच आणि तिच्या पिल्लांच नागापासून रक्षण केलं.