निसर्ग सौंदर्याची उधळण

>> मोहन कुलकर्णी, बोरिवली

साधारणपणे ५५-६० वर्षांपूर्वीच्या शालेय पुस्तकातील काही मराठी कविता अजून आठवतात. त्या कविता या वयात (वय ७० वर्षं) पण आठवतात. मला वाटतं कवितेतलं यमक, गेयता साधेसोपेपण अर्थपूर्ण शब्द यामुळे कविता लगेच पाठ व्हायची.

अंदाजे १९५४-१९५५ला आम्हाला 'भारती सृष्टीचे सौंदर्य खेळे' ही कविता होती. काही वर्षांनंतर मला समजलं की सदर गीत १९३७ साली ‘कुंकू’ या चित्रपटात होतं. त्यातील एक हलका फुलका क्षण म्हणजे सदर गाणं.

भारती सृष्टीचे सौंदर्य खेळे
दावित सतत रूप आगळे
वसंत जनात मनात हासे
सृष्टीदेवी जणू नाचे उल्हासे
गातात संगीत पृथ्वीचे भाट
चैत्र वैशाखाचा ऐसा हा थाट

आजचं सिने तंत्रज्ञान खूप प्रगत आहे. पण त्याकाळात प्रतिकूल परिस्थितीतही कल्पकतेचा वापर परिणामकारक केला आहे. निसर्ग जणू गाण्यात वर्णन केलेल्या ऋतूप्रमाणे सौंदर्याची सहज उधळण करतो. त्याचप्रमाणे कोणताही अभिनिवेश न आणता, एक मुलगी (वासंती) बालसुलभ, नाचून आपला आनंद व्यक्त करते. गाण्यामध्ये उपलब्ध घरगुती साधनांचा वापर जसं की तांब्या, भांडे, पळी इ. चैत्रमासातील सृष्टीसौंदर्य जेष्ठ-आषाढातील सृष्टीचे मंगल स्नान, श्रावणातील श्रीकृष्ण जन्माची लगबग आणि वृक्षांना बांधलेले रम्य हिंदोळे हे सर्व चित्रीकरण एक छोट्याश खिडकीतून परिणामकारकरित्या दाखवलं आहे. धन्य तो दिग्दर्शक! गीत, संगीत, अभिनय, चित्रीकरण सर्वच बाबतीत गाणं मनाला समाधान आणि आनंद देतं. आजीच्या साडीची गोधडी आणि आताचं ब्लँकेट यात जो काही फरक जाणवतो तसंच काहीतरी! सकस कथानक, कल्पक दिग्दर्शक आणि संगीताची पूर्ण जाण असणारे व्ही. शांताराम यांना मानाचा मुजरा.