रीना महिंद्रकर, वाळकेश्वर
हिंदी चित्रपट गीतांमधे उर्दू मिश्रित शायरी आणि काव्याची समृद्ध परंपरा लाभलेली आहे. उर्दू भाषेचे विनयशील मार्दव आणि नजाकत लाभलेली असंख्य हिंदी चित्रपट गीतं रसिक श्रोत्यांनी वर्षानुवर्षे मनात जपलेली आहेत. याचं नितांत सुंदर उदाहरण म्हणजे गीतकार हसरत जयपुरी यांच्या शायरीने सजलेल्या अनारकली या १९५३ मध्ये प्रदर्शित चित्रपटातील 'मोहब्बत ऐसी धडकन है’ हे गाणं आहे. स्वर- सम्राज्ञी लता मंगेशकर यांच्या सुस्पष्ट आणि अस्खलित उर्दू उच्चारातील, स्वर्गीय स्वरात हे गाणं ऐकताना अमृताचा वर्षाव अनुभवायला मिळतो.
अद्वितीय लावण्याचे प्रतिबिंब असलेली अभिनेत्री बीना राय यांच्यावर चित्रित झालेलं हे गाणं मला अतिशय प्रिय आहे. सलीम आणि अनारकली यांच्या प्रेमकथेवर आधारित हा चित्रपट आहे. शहजादा सलीमच्या व्यक्तिमत्वाला साजेशी वेशभूषा आणि स्वाभाविक अभिनयाने अभिनेता प्रदीप कुमार यांची भूमिका अजरामर झाली. संगीतकार सी. रामचंद्र यांच्या सुमधुर संगीताने सजलेल्या या विरह-गीतामध्ये अनारकली (बीना राय) प्रेमाची सखोलता आणि परिभाषा व्यक्त करताना म्हणते -
इस इंतेजार-ए-शौक को
जलवों की आस है
इक शम्मा जल रही है,
तो वो भी उदास है
मोहब्बत ऐसी धडकन है,
जो समझाई नहीं जाती
जुबां पर दिल की बेचैनी,
कभी लाई नहीं जाती
मोहब्बत ऐसी धडकन है...
चले आओ, चले आओ,
तकाजा है निगाहों का
किसी की आरजू ऐसे,
तो ठुकराई नहीं जाती
मोहब्बत ऐसी धडकन है...
मेरे दिल ने बिछाए हैं,
जो सजदे आज राहों में
जो हालत आशिकी की है,
वो बतलाई नहीं जाती
मोहब्बत ऐसी धडकन है...
असफल प्रेमातील शोकांतिका आणि सहनशीलतेचा संयमित आविष्कार असलेली गूढ नायिका अनारकलीला केंद्रस्थानी ठेवून हे गाणं रचण्यात आलं आहे. हे मृदुल सुरातलं गाणं शतकानुशतके उलटूनही काळाच्या धूसर सीमारेषेवरुन आर्तपणे साद देत राहील.
हिंदी चित्रपट गीतांमधे उर्दू मिश्रित शायरी आणि काव्याची समृद्ध परंपरा लाभलेली आहे. उर्दू भाषेचे विनयशील मार्दव आणि नजाकत लाभलेली असंख्य हिंदी चित्रपट गीतं रसिक श्रोत्यांनी वर्षानुवर्षे मनात जपलेली आहेत. याचं नितांत सुंदर उदाहरण म्हणजे गीतकार हसरत जयपुरी यांच्या शायरीने सजलेल्या अनारकली या १९५३ मध्ये प्रदर्शित चित्रपटातील 'मोहब्बत ऐसी धडकन है’ हे गाणं आहे. स्वर- सम्राज्ञी लता मंगेशकर यांच्या सुस्पष्ट आणि अस्खलित उर्दू उच्चारातील, स्वर्गीय स्वरात हे गाणं ऐकताना अमृताचा वर्षाव अनुभवायला मिळतो.
अद्वितीय लावण्याचे प्रतिबिंब असलेली अभिनेत्री बीना राय यांच्यावर चित्रित झालेलं हे गाणं मला अतिशय प्रिय आहे. सलीम आणि अनारकली यांच्या प्रेमकथेवर आधारित हा चित्रपट आहे. शहजादा सलीमच्या व्यक्तिमत्वाला साजेशी वेशभूषा आणि स्वाभाविक अभिनयाने अभिनेता प्रदीप कुमार यांची भूमिका अजरामर झाली. संगीतकार सी. रामचंद्र यांच्या सुमधुर संगीताने सजलेल्या या विरह-गीतामध्ये अनारकली (बीना राय) प्रेमाची सखोलता आणि परिभाषा व्यक्त करताना म्हणते -
इस इंतेजार-ए-शौक को
जलवों की आस है
इक शम्मा जल रही है,
तो वो भी उदास है
मोहब्बत ऐसी धडकन है,
जो समझाई नहीं जाती
जुबां पर दिल की बेचैनी,
कभी लाई नहीं जाती
मोहब्बत ऐसी धडकन है...
चले आओ, चले आओ,
तकाजा है निगाहों का
किसी की आरजू ऐसे,
तो ठुकराई नहीं जाती
मोहब्बत ऐसी धडकन है...
मेरे दिल ने बिछाए हैं,
जो सजदे आज राहों में
जो हालत आशिकी की है,
वो बतलाई नहीं जाती
मोहब्बत ऐसी धडकन है...
असफल प्रेमातील शोकांतिका आणि सहनशीलतेचा संयमित आविष्कार असलेली गूढ नायिका अनारकलीला केंद्रस्थानी ठेवून हे गाणं रचण्यात आलं आहे. हे मृदुल सुरातलं गाणं शतकानुशतके उलटूनही काळाच्या धूसर सीमारेषेवरुन आर्तपणे साद देत राहील.