बेचैन नजर बेताब जिगर

शुभदा कुलकर्णी

ज्यांच्या आवाजाला मखमली आवाज असं म्हटलं जातं, अशा तलत मेहमूद यांचं हे गीत. ज्या आवाजात फक्त मृदुता, ऋजुता आणि काही प्रमाणात आर्जवपणा आहे, शिवाय तलतजींचा आवाज थोडा कंपित आहे, ज्यातून हळवेपणा, दर्द, विवशता जाणवते. त्या काळातील कवी/शायर यांनी गाणी/गझल त्यांच्या आवाजाला शोभतील अशीच लिहिली गेली; कारण त्यांच्या आवाजाला आक्रमकता, रांगडेपणा पटणाराच नव्हता.

गाडीतून लांब प्रवासात त्यांची चांगली गाणी ऐकत जायचं याच्यासारख्या आनंद नाही. असंच एकदा तलतजींच्या गाण्यांची सीडी लावली होती. एक गाणं ऐकलं आणि परत परत ऐकत राहिलो. मेंडोलिनचा छान वापर जमतो तो सी. रामचंद्र यांना. मात्र, त्याचं हे गाणं फारसं प्रसिद्ध झालं नाही. १९५५ सालच्या ‘यास्मिन’ या सिनेमातलं हे गाणं जाँ निसार अख्तर यांनी लिहिलंय. पडद्यावर ते सुरेश आणि जयंत यांनी आणखी जिवंत केलं आहे.

बेचैन नजर बेताब जिगर

ये दिल है किसीका दिवाना हाय दिवाना

कब शाम हो और वो शमा जले

कब उडकर पहुँचे परवाना हाय परवाना

या कडव्यात किती निरागस, स्वच्छ भावना आहेत बघा. उत्सुकता आणि उत्कंठाही तितकीत दिसते.

है दिलका चमन खिलने कें लिये

आयेगा कोई मिलने कें लिये

फुलोंसे कहो, तारोंसे कहो

चुपकेसे सजा दे विराना हाय विराना

अनाम, न बघितलेल्या, न भेटलेल्या प्रेयसीकडून अपेक्षा तर केवढीशी...

जब रात जरा शबनमसे धुले

लहराई हुई वो झुल्फ खुले

नजरोंसे नजर एक भेद कहे

दिल दिलसे कहे इक अफसाना हाय अफसाना

शेवटच्या कडव्यात, तर साक्षात समर्पता दिसून येते. पुरुषांमध्ये अशी झोकून देऊन प्रेम करण्याची भावना, केवळ आणि केवळ तो मखमली कातर आवाज हे गीत गातोय म्हणून शक्यता नाकारता येत नाही. यामुळे बैचेन व्हायला होतं.

रंगीन फिजा छाये तो जरा

वादे पे कोई आये तो जरा

ए जोश ए वफा, दिल चीज है क्या

हम जान भी दे दे, नजराना हाय नजराना

बेचैन नजर, बेताब जिगर

ये दिल है किसीका दिवाना हाय दिवाना