तू माझा सांगाती

उद्या सकाळी ८ वाजता ऑपरेशन होईल. त्यानंतर सहा महिने पाय जमिनीवर ठेवायचा नाही. पायाच्या घोट्याजवळ हाडांची झीज झाली आहे. त्यामध्ये कंबरेतील हाडाचा चुरा भरून ठेवावा लागेल. हा चुरा एकजीव होण्यासाठी चार महिने लागतील. नंतर पाय सामान्य होण्यासाठी दोन महिने लागतील. एवढी काळजी घ्या,’ ऑर्थोपेडीक सर्जन डॉ. पाटील म्हणाले.
माझ्या डोक्याला मुंग्या येऊ लागल्या. प्रेमा, वय ७२, हिच्या पायाचं ऑपरेशन करायचं होतं. घरात आम्ही इनमीनतीन. मी वय ७६, प्रेमा ७२ आणि माझी मानसकन्या मर्सी २४. मर्सी सकाळी १० वाजता कामाला गेली, की थेट १० वाजता येणार. म्हणजे प्रेमाचं सारंकाही मलाच करावं लागणार. या वयात मी तिला अंघोळ, कपडे बदलणं, जेवण, ड्रेसिंग वगैरे करू शकेन का, याविषयी साशंक होतो. प्रेमाचं वजन ८० किलो आहे आणि त्यातून तिला सतत फिट्स येतात.
ऑपरेशन झाल्यावर पाच दिवसांनी तिला घरी आणलं. तिचं रात्री फिट येण्याचं प्रमाण खूप, म्हणजे एका तासाला एक एवढं वाढलं. त्यातून डिमेन्शिया झाला. सारखी कॉटवरून उठून खाली उतरू लागली. पायाची जखम बिघडू नये म्हणून मला कायम तिच्याबरोबर राहावं लागे. मग तिला पुन्हा एकदा दवाखान्यात दाखल केलं. तिथं आयसीयूमध्ये असताना ती खूप आक्रमक झाली. तिला कॉटला बांधून ठेवावं लागलं. आठ दिवस ती न्यूरॉलॉजिस्टच्या देखरेखीखाली होती. जरा ठीक झाली म्हणून घरी आणलं, तर रात्री तिचं सारं अंग लाल रॅशनं भरून आलं. म्हणजेच कोणत्या तरी औषधाची तिला रिअॅक्शन आली होती. दुसऱ्या दिवशी पुन्हा एकदा तिला आयसीयूमध्ये दाखल केलं.
माझ्या हॉस्पिटलच्या चकरा दिवसरात्र चालू होत्या. अॅलर्जिक रिअॅक्शनमुळे तिची डोक्यापासून पायापर्यंतची कातडी निर्जीव झाली होती. त्यातून पाणी येत होतं. शरीराची आग आग व्हायची. आठ दिवसानंतर अॅलर्जी जरा आटोक्यात आली, म्हणून तिला घरी आणलं आणि माझं काम सुरू झालं.
एव्हाना स्वयंपाकासाठी विद्यामावशी आलेली असे. मग संध्याकाळपर्यंत विद्यामावशी प्रेमाच्या सोबत असे. एक वाजता दुपारचं जेवण झाल्यानंतर औषध असायचं. जेवणानंतर दोन तास वामकुक्षी. चार वाजता विद्यामावशी चहा करून देई. पाच वाजता डायपर बदलून देई. मग काही खाणं व्हायचं. त्यानंतर टीव्ही पाहत संध्याकाळ संपून जाई. विद्यामावशी रात्रीचा स्वयंपाक करून तिच्या घरी परत जायची. मर्सी रात्री ८.३०-९ वाजता कामावरून परत येत असे. ती आल्यावर आमचं रात्रीचं जेवण होत असे. जेवण होईपर्यंत मी अंथरूण तयार करून, मच्छरदाणी लावून तयार ठेवत असे.
फिजिओथरपिस्टनं सांगितलेले सर्व व्यायाम मी सकाळी १० आणि संध्याकाळी ६ अशा दोन वेळा तिच्याकडून न चुकता करून घेत असे. हळूहळू अॅलर्जीमुळे निर्जीव झालेली कातडी निघून जाऊ लागली.आता चालायला सुरुवात करायची होती. फिजिओथेरपिस्टनं चालायला सुरुवात कशी करायची, हे शिकवलं. त्यासाठी वॉकरचा वापर करायचा होता. वॉकरचा वापरून ती हळूहळू पावलं टाकू लागली.या नर्सिंग करण्याची इतकी सवय झाली आहे, की आता काम कमी झाल्यामुळे चुकल्याचुकल्यासारखं वाटते. या काळात मन शांत आणि सकारात्मक ठेवण्यापासून पाकशास्त्रापर्यंत बरीच प्रगती केल्याचं समाधान वाटतं. आपल्या सहचारिणीबरोबर सर्वार्थानं वाटचाल केल्याची तृप्तता जाणवते. या सगळ्या दिव्यातून जात असताना आमच्या नात्याला नव्यानं वळण मिळालंय. आता प्रेमाची तब्येत चांगली असून, सेकंड इनिंगचा पुरेपूर आनंद घेत आहोत.